Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015

ΕΝΑ ΜΕΛΛΟΝ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΟΛΑΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Η ζοφερή πραγματικότητα για τους νέους στην Ελλάδα κάνει πλέον το γύρο του κόσμου. Μόλις πριν λίγες μέρες, στις 19 Ιανουαρίου 2015, η γνωστή βρετανική εφημερίδα Guardian κάνει λόγο για τη μεγαλύτερη στον κόσμο απώλεια μορφωμένων νέων (brain drain), και μιλάει για τη χώρα μας! Ιδού η «ιστορία επιτυχίας» των μνημονίων και του πολιτικού μας κόσμου.
Σύμφωνα με το άρθρο που υπογράφει η Helena Smith, περισσότεροι από 200.000 Έλληνες εγκατέλειψαν τη χώρα στα πέντε χρόνια των μνημονίων, για να γίνουν  γιατροί στη Γερμανία, ακαδημαϊκοί στη Βρετανία, μαγαζάτορες στην Αμερική. Περίπου το 2% του πληθυσμού έχει μετακομίσει στο εξωτερικό, η μετανάστευση αυξήθηκε κατά 300% σε σχέση με πριν την κρίση κι οι μισοί από όσους έχουν φύγει έχουν πάει στη Γερμανία και τη Βρετανία. Σύμφωνα δε με γερμανικές στατιστικές που αναφέρονται στα ΜΜΕ, κάπου 35.000 Έλληνες γιατροί έχουν μεταναστεύσει στη Γερμανία – η μεγαλύτερη ξένη ομάδα στο είδος της!
Την ίδια ώρα η χώρα μας αντιμετωπίζει ανθρωπιστική κρίση, τα νοσοκομεία υπολειτουργούν με σοβαρότατες ελλείψεις σε προσωπικό και υλικά, πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού της χώρας μας είναι κάτω από το όριο της φτώχειας, ενάμιση εκατομμύριο άνθρωποι είναι άνεργοι κι εκατομμύρια είναι αυτοί που είτε είναι ανασφάλιστοι, είτε, αν και ασφαλισμένοι, δεν μπορούν να πάνε σε γιατρό, γιατί δεν έχουν χρήματα κι οι εξετάσεις δεν καλύπτονται πλέον από τα ασφαλιστικά τους ταμεία.
Άρα πρώτο θέμα στη συζήτηση προεκλογικά και μετεκλογικά θα έπρεπε να είναι πώς θα αντιμετωπιστεί η ανθρωπιστική κρίση, πώς θα στηριχτεί η δημόσια παιδεία και υγεία, πώς θα βρεθεί δουλειά για τα εκατομμύρια άνεργους και υποαπασχολούμενους, πώς θα κρατήσουμε τη νεολαία που με τόσο κόπο και χρήμα σπουδάσαμε στη χώρα μας, αντί να τη διώχνουμε στο εξωτερικό.
            Είναι αδιανόητο να μην καλύπτονται κενές θέσεις γιατρών, νοσοκομειακών κι εκπαιδευτικών στο δημόσιο, θα έπρεπε να θεωρείται αυτονόητο και κοινώς αποδεκτό. Πέρα από αυτό, οι Δήμοι θα έπρεπε να έχουν το στοιχειώδες δικαίωμα να καλύψουν βασικές τους ανάγκες (π.χ. ειδικευμένο προσωπικό στις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης), εννοείται όχι με ρουσφετολογικούς διορισμούς αλλά μέσω ΑΣΕΠ.
            Πολλές θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να δημιουργηθούν με τη θεσμοθέτηση Φορέων Διαχείρισης για όλες τις προστατευόμενες περιοχές που εντάσσονται στο δίκτυο NATURA 2000. Δεν είναι δυνατόν σε ολόκληρη την Κρήτη ο μοναδικός Φορέας Διαχείρισης που υπάρχει να είναι αυτός του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς και να είναι και υποστελεχωμένος. Πρέπει να γίνουν αντίστοιχοι Φορείς Διαχείρισης για τον Ψηλορείτη, τη Γραμπούσα, το Λαφονήσι, τις λίμνες Κουρνά και Αγιάς κοκ. Η στελέχωση των Φορέων Διαχείρισης πρέπει επίσης να γίνει με ειδικευμένο (πχ βιολόγοι, ξεναγοί, γιατροί) κι ανειδίκευτο (φύλακες, εργάτες κλπ) με καθαρά κριτήρια (ΑΣΕΠ) και με πριμοδότηση ανθρώπων που προέρχονται από τη συγκεκριμένη περιοχή.
            Θέσεις εργασίας μπορούν ακόμη να δημιουργηθούν με τη χρηματοδότηση- ενίσχυση συνεταιρισμών και μικρών επιχειρήσεων που καινοτομούν αξιοποιώντας τις γνώσεις της μορφωμένης νεολαίας μας, όπως π.χ. την παραγωγή ηλιακών – ηλεκτρικών αυτοκινήτων (όπως αυτό του Ηρακλείου), την παραγωγή βιολογικών προϊόντων και την προώθησή τους μέσω διαδικτύου σε τοπικό και υπερτοπικό – διεθνές επίπεδο, τη δημιουργία μικρών ξενώνων σε παραδοσιακά σπίτια και χωριά στην ορεινή Κρήτη που προσελκύουν εναλλακτικό τουρισμό ο οποίος επιθυμεί να γνωρίσει τον πολιτισμό και τη φύση της περιοχής που επισκέπτεται, την αξιοποίηση υλικών με μικρούς συνεταιρισμούς αντί να καταλήγουν στα σκουπίδια (για κομπόστ, για επαναχρησιμοποίηση, για ανακύκλωση σε τοπικό επίπεδο) κ.ο.κ.
            Το κυριότερο είναι να υπάρξει η πολιτική βούληση και ο στόχος να δημιουργηθούν άμεσα θέσεις εργασίας, να αποτραπεί η κινεζοποίηση των εργασιακών σχέσεων, να αξιοποιηθεί στη χώρα μας η μορφωμένη νέα γενιά προστατεύοντας το περιβάλλον, δημιουργώντας δομές αλληλεγγύης, αξιοποιώντας σε τοπικό επίπεδο τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αναστυλώνοντας και φροντίζοντας τα μνημεία μας όπως η Παλιά Πόλη των Χανίων, στελεχώνοντας τα σχολεία και τα νοσοκομεία μας. Αν γίνει αυτό, η χώρα θα βαδίσει σε έναν άλλο δρόμο μακριά από τα μνημόνια, τα δανεικά, την υπερχρέωση, τη φτώχεια και την εξαθλίωση, θα υπάρξει ένας άνεμος ελπίδας κι αισιοδοξίας που θα κρατήσει τη νεολαία εδώ για να δημιουργήσουμε ένα μέλλον ευημερίας κι αυτάρκειας, ενεργειακής (σήμερα δίνουμε περίπου 1 δις ευρώ το χρόνο για εισαγωγές πετρελαίου για τις ανάγκες των νησιών!) και διατροφικής (κλείνουν τα εργοστάσια ζάχαρης στην Ελλάδα και κάνουμε εισαγωγές!) που τόσο έχουμε ανάγκη.
Φώτης Ποντικάκης

Υπεύθυνος του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βάμου

Δευτέρα 19 Ιανουαρίου 2015

Η ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Η μεγάλη οικονομική κρίση μας αναγκάζει να αλλάξουμε τρόπο ζωής, να αναθεωρήσουμε αξίες και θεσμούς, να δημιουργήσουμε νέα πρότυπα σκέψης και δράσης. Στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κρίσης σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση προωθώντας:
  • Την εξοικονόμηση ενέργειας και την ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με σεβασμό στο περιβάλλον
  • Τη μείωση των απορριμμάτων, την επαναχρησιμοποίηση υλικών αντί να πετιούνται, την κομποστοποποίηση των οργανικών υπολειμμάτων και την ανακύκλωση
  • Την εξοικονόμηση νερού και την προστασία των υγροτόπων
  • Την προστασία των δασών και των παραλιών
  • Τη βιολογική γεωργία και την παραγωγή και κατανάλωση τοπικών προϊόντων
  • την προστασία της βιοποικιλότητας, των σπάνιων και απειλούμενων ειδών ζώων και φυτών και την ανάδειξη του μοναδικού πλούτου (αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, οικοτουρισμός) που διαθέτει ο τόπος μας
  • Τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς με την ανάδειξη του τοπικού πολιτισμού και της ιδιαίτερης τοπικής αρχιτεκτονικής και των σημαντικών μνημείων
  • Την υγιεινή κρητική διατροφή
  • Την κυκλοφοριακή αγωγή και τους εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης (περπάτημα, ποδήλατο, μέσα μαζικής μεταφοράς)
  • Τη σημασία του πρασίνου στο σχολείο και στην πόλη
  • Την αρμονική συμβίωση του ανθρώπου με τη φύση
Όλα αυτά κι άλλα παρόμοια μπορούν να προωθηθούν μέσα από δράσεις Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο σχολείο αλλά και με ενίσχυση των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και με τη δημιουργία και άλλων, ώστε να έχουν άμεση πρόσβαση σε αυτά μαθητές κι εκπαιδευτικοί.
Οι εφαρμογές ΑΠΕ σε όλα τα σχολικά κτήρια και η εισαγωγή δωρεάν δεκατιανού για όλα τα παιδιά στο σχολείο με τοπικά βιολογικά προϊόντα μπορεί να αλλάξει την καθημερινή εικόνα και τη ζωή του σχολείου, δημιουργώντας ένα σχολείο οικολογικό, αλληλέγγυο, δεμένο με την τοπική κοινωνία και τα τοπικά αγροτικά προϊόντα, στηρίζοντας παράλληλα την τοπική οικονομία (αγρότες) κι εξοικονομώντας χρήματα με τη χρήση ΑΠΕ αντί της κατανάλωσης πετρελαίου για θέρμανση και ρεύμα.
Για τη χρηματοδότηση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, τη δημιουργία Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, την εγκατάσταση ΑΠΕ στα σχολικά κτήρια και την εισαγωγή δωρεάν δεκατιανού για όλα τα παιδιά με τοπικά βιολογικά προϊόντα μπορούν να αξιοποιηθούν ευρωπαϊκά κι ελληνικά κρατικά κονδύλια. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η λειτουργία των 50 Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης όλης της χώρας κοστίζει ετησίως περί τα 1.250.000 ευρώ, ποσό που καλύπτεται από ευρωπαϊκά κονδύλια, ενώ το κράτος καλύπτει μόνο τους μισθούς 250 μόλις εκπαιδευτικών που υπηρετούν σε αυτά. Γιατί λοιπόν να μη σταλούν 500 επιπλέον εκπαιδευτικοί σε 100 νέα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, μειώνοντας έτσι τις αποστάσεις που έχουν να διανύσουν οι μαθητές; Γιατί να μην εξασφαλιστούν επιπλέον κονδύλια γι’ αυτά τα νέα Κέντρα αλλά και για τη χρηματοδότηση των εκπαιδευτικών επισκέψεων των μαθητών σε Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, τόπους ιδιαίτερους φυσικού κάλλους (π.χ. Σαμαριά) αλλά και σε σημαντικά μνημεία;
Ας σκεφτούμε ότι δίνοντας π.χ. ετησίως ένα κονδύλι 5-6 εκατομμυρίων ευρώ για λειτουργία Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, χρηματοδότηση εκπαιδευτικών επισκέψεων και δράσεων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης των σχολείων, δημιουργούμε ευαισθητοποιημένους για το περιβάλλον και τον πολιτισμό αυριανούς πολίτες, αποφασισμένους να προστατέψουν τον τόπο που ζουν και να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Αν σκεφτούμε μόνο ότι το ποσό είναι όσο η κατασκευή ενός επαρχιακού δρόμου ή η ανακαίνιση ενός κτηρίου (με τα σημερινά δεδομένα), καταλαβαίνουμε όλοι ότι έφτασε η ώρα να αλλάξουν οι προτεραιότητές μας, κι η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση πρέπει να γίνει προτεραιότητα για να αλλάξει το σχολείο, για να προστατέψουμε την πολύτιμη φύση του τόπου μας, για να αποκτήσουμε διατροφική και ενεργειακή αυτάρκεια με βιολογικά προϊόντα και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μακριά από εξαρτήσεις και υπερχρεώσεις.
Φώτης Ποντικάκης

Υπεύθυνος του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βάμου