Παράδειγμα φροντίδας των ελεύθερων χώρων

Η πρωτοβουλία των μαθητών και των εκπαιδευτικών του 13ου Δημοτικού Σχολείου Χανίων να φτιάξουν ένα βιολογικό κήπο καθαρίζοντας και φροντίζοντας έναν εγκαταλελειμμένο δημόσιο χώρο απέναντι από το σχολείο τους θα έπρεπε να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση. Η προσπάθεια αυτή θα έπρεπε να υιοθετηθεί από το Δήμο και να στηριχθεί με όλους τους τρόπους.
Δεν είναι απλά ότι μεταδίδεται μια γνώση (η καλλιέργεια λαχανικών και φυτών της τοπικής χλωρίδας) που κινδυνεύει να χαθεί, εξαιτίας της συγκέντρωσης του πληθυσμού στις πόλεις, της εγκατάλειψης της υπαίθρου και του αγροτικού τομέα.
Δεν είναι μόνο ότι ξεφεύγουμε από το παραδοσιακό συντηρητικό σχολείο που απαιτεί τα παιδιά, ενάντια στη φύση τους, να κάθονται ώρες ολόκληρες ακούγοντας το δάσκαλο, αντί να συμμετέχουν ενεργά, να κινούνται, να βγαίνουν έξω από τους τοίχους της τάξης και την αυλή του σχολείου, γνωρίζοντας την κοινωνία και συμμετέχοντας σε αυτήν.
Είναι και το γεγονός ότι με τέτοιες δραστηριότητες τα μικρά παιδιά εκπαιδεύονται ως αυριανοί πολίτες να φροντίζουν το περιβάλλον στο οποίο ζουν, αποκτούν μια αίσθηση ότι ο ελεύθερος και δημόσιος χώρος είναι και δικός τους, είναι όλων μας και οφείλουμε να νοιαζόμαστε γι’ αυτόν, είναι δική μας ευθύνη. Μαθαίνουν να είναι υπεύθυνοι πολίτες, που συμμετέχουν ενεργά διαμορφώνοντας οι ίδιοι την κοινωνία και την πόλη στην οποία ζουν. Αποκτάνε τη χαρά να βλέπουν τα φυτά να μεγαλώνουν, να βλέπουν αποτελέσματα των πράξεών τους, μαθαίνουν ότι μπορούν να αλλάζουν τον κόσμο, όταν ενεργοποιούνται και συμμετέχουν σε ομάδες.
Με λίγα λόγια, η υιοθεσία και φροντίδα ενός ελεύθερου δημόσιου χώρου είναι για τα παιδιά μάθημα ευαισθησίας για τη φύση και τους ελεύθερους δημόσιους χώρους, είναι μάθημα συνεργασίας για έναν κοινό καλό σκοπό, είναι ένα μάθημα δημοκρατίας για αυριανούς ενεργούς πολίτες που συμμετέχουν και αλλάζουν τον κόσμο στον οποίο ζουν, τον κάνουν καλύτερο.
Γι’ αυτό και σε άλλες χώρες, σε μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις, είναι η ίδια η Τοπική Αυτοδιοίκηση, τοπικοί Δήμοι που παίρνουν την πρωτοβουλία να ζητήσουν τη συμμετοχή των παιδιών των σχολείων. Σε Δήμο π.χ. της Βιέννης, οι ίδιοι οι δημοτικοί σύμβουλοι πήγαν στα σχολεία της περιοχής τους ζητώντας από τους μικρούς μαθητές να προτείνουν (με κείμενα, ζωγραφιές, παρουσιάσεις) πώς θέλουν να είναι ο χώρος έξω από το σχολείο τους ή και κάποιος κοντινός ελεύθερος δημόσιος χώρος. Τα παιδιά συζήτησαν σε ομάδες στις τάξεις τους, κατέγραψαν τις προτάσεις τους και κλήθηκαν να τις παρουσιάσουν σε δημόσια εκδήλωση στους δημοτικούς συμβούλους. Το δημοτικό συμβούλιο υιοθέτησε αρκετές από τις προτάσεις των παιδιών και ανέλαβε να τις υλοποιήσει μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς. Στη διάρκεια των εργασιών, τα ίδια τα παιδιά επισκέπτονταν και παρακολουθούσαν την πρόοδο των έργων. Στόχος της δημοτικής αρχής ήταν να ενθαρρύνει τη συμμετοχή των πολιτών, ξεκινώντας από τους μικρούς μαθητές, να μάθουν να διαμορφώνουν υπεύθυνα το χώρο στον οποίο ζουν, να φροντίζουν και να νοιάζονται για το δημόσιο και τους ελεύθερους χώρους.
Αυτό το παράδειγμα πρέπει να ακολουθήσουν κι εδώ οι Δήμοι, ενεργοποιώντας τους μικρούς μαθητές στη φροντίδα και την προστασία των ελεύθερων χώρων (π.χ. Άγιοι Απόστολοι, στρατόπεδο Μαρκοπούλου, πάρκα της πόλης, παιδικές χαρές, ελεύθεροι χώροι), ζητώντας τη γνώμη τους γι’ αυτά κι αναλαμβάνοντας μαζί με τα παιδιά την υλοποίηση των προτάσεών τους. Η πρωτοβουλία των παιδιών και των εκπαιδευτικών του 13ου Δημοτικού Σχολείου Χανίων πρέπει όχι μόνο να υιοθετηθεί αλλά και να αποτελέσει παράδειγμα.