Τρίτη 7 Ιουνίου 2011

Η επίσκεψη στο Φράγμα των Ποταμών και το νερό




Στα πλαίσια Ημερίδας για τους Υγρότοπους και τα σπήλαια που οργάνωσε το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βάμου με τη συνεργασία των Υπεύθυνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης των Διευθύνσεων ΠΕ Χανίων και Ρεθύμνου, βρεθήκαμε το Σάββατο 4 Ιουνίου 2011 στο Φράγμα των Ποταμών και στο Φαράγγι του Πατσού στο Ρέθυμνο.
Αποτελούν δυο εξαιρετικούς χώρους για επισκέψεις σχολείων. Το Φαράγγι του Πατσού είναι μικρό και εύκολα προσβάσιμο, με χώρους για υποδοχή σχολείων, με το εκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου σε σπήλαιο μέσα στο Φαράγγι, μια περιοχή σημαντική –όπως και το φράγμα των Ποταμών- για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Το Φράγμα των Ποταμών στην περιοχή του Αμαρίου είναι όντως εντυπωσιακό, γεμάτο νερό, το οποίο είναι πολλαπλάσιο του νερού της λίμνης Κουρνά. Εν τούτοις, ελάχιστο από αυτό το νερό χρησιμοποιείται, κι αυτό για άρδευση. Στο ερώτημά μας προς το Βασίλη Σιμιτζή που μας ξενάγησε στο Φράγμα, γιατί δε χρησιμοποιείται το νερό αυτό και για υδροδότηση της πόλης του Ρεθύμνου (που είναι γνωστό ότι έχει πρόβλημα έλλειψης νερού και εισάγει νερό από τη λίμνη Κουρνά), η απάντηση ήταν ότι, ενώ τα δίκτυα μεταφοράς νερού υπάρχουν, δεν υπάρχει η απαιτούμενη επεξεργασία του νερού ώστε να είναι πόσιμο! Έτσι, αφαιρείται νερό από τον υγρότοπο της λίμνης του Κουρνά, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την επιβίωση πολλών ειδών ζωής εκεί αλλά και για την επιβίωση του ίδιου του υγρότοπου, ο οποίος προστατεύεται από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, ως τμήμα του Δικτύου των τελευταίων Ευρωπαϊκών Οικοτόπων NATURA 2000. Μια ακόμη άγνωστη σε πολλούς λεπτομέρεια είναι ότι το μισό περίπου νερό που πάει στην πόλη του Ρεθύμνου χάνεται στο δρόμο λόγω βλαβών στο δίκτυο μεταφοράς ή παράνομων συνδέσεων, κάτι που έχουν επισημάνει οι οικολογικές οργανώσεις της Κρήτης προτείνοντας την προώθηση μέτρων και προγραμμάτων εξοικονόμησης νερού και την επισκευή των δικτύων μεταφοράς (σημειώνουμε ότι το ίδιο πρόβλημα υπάρχει και στο Ηράκλειο).
Εκείνο πάντως που προκαλεί εντύπωση είναι ότι, ενώ εδώ και τρία χρόνια έχουμε στη διάθεσή μας το νερό του τεχνητού υγρότοπου, του φράγματος των Ποταμών, παρόλα αυτά, ελάχιστο χρησιμοποιείται, κι αυτό για άρδευση μόνο, και επιλέγουν οι αρμόδιοι τη χρήση νερού από τη λίμνη Κουρνά για την υδροδότηση του Ρεθύμνου!
Πιθανόν βέβαια να σχετίζεται η επιλογή αυτή και με τα σχέδια που ανακοινώθηκαν για τη δημιουργία υδροηλεκτρικού αναστρέψιμης λειτουργίας που θα αποθηκεύει ενέργεια που παράγεται από αιολικά πάρκα της Σητείας, αξιοποιώντας ποσότητα του νερού αυτού. Το υδροηλεκτρικό αυτό θα είναι 50 MW με δυνατότητα να φτάσει τα 75, καλύπτοντας πλήρως τις ανάγκες ενέργειας του Ρεθύμνου. Το προβληματικό σημείο βέβαια είναι ότι θα είναι ιδιωτικό έργο, οπότε είναι άγνωστο τι θα γίνει με τις τιμές π.χ. του ρεύματος στο μέλλον.
Το ζήτημα επίσης που τέθηκε στις συζητήσεις στο φράγμα των Ποταμών ήταν ο κίνδυνος ιδιωτικοποίησης των αποθεμάτων νερού. Αναφέρθηκε μάλιστα ότι στην Ανατολική Κρήτη, στην περιοχή του Λασιθίου, γίνονται συζητήσεις για την εκμετάλλευση των νερών από κινέζικη εταιρεία με …Γερμανίδα εκπρόσωπο! Ίσως αυτό να τα λέει όλα για το μέλλον αυτής της χώρας, που το διαπραγματεύονται ορισμένοι με Γερμανούς, Κινέζους και εκπροσώπους εταιρειών, όμως το ζήτημα του νερού είναι πολύ σοβαρό για να δοθεί σε μια οποιαδήποτε ιδιωτική εταιρεία. Όπου αυτό έγινε, είχε σαν αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό των τιμών του νερού, την απαγόρευση συλλογής ακόμη και του βρόχινου νερού (!) και τελικά την εξέγερση του κόσμου με νεκρούς όπως στην Κοτσαμπάμπα της Βολιβίας, μέχρι να ξαναγίνει το νερό αυτό που είναι πραγματικά, ένα δημόσιο αγαθό.
Επειδή λοιπόν οι καιροί είναι πονηροί, να προστατέψουμε το δημόσιο αγαθό του νερού από όλους εκείνους που θέλουν να το εκμεταλλευτούν για ίδιο όφελος. Το νερό δεν είναι εμπόρευμα, είναι δικαίωμα!
Φώτης Ποντικάκης
Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Αγωγής της Διεύθυνσης Π.Ε. Χανίων

Δεν υπάρχουν σχόλια: