Τη σχολική χρονιά που μας πέρασε, στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση των Χανίων υλοποιήθηκαν 60 προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με την εθελοντική συμμετοχή 86 εκπαιδευτικών και 1.377 μαθητών. Από τα προγράμματα αυτά 21 ήταν σε νηπιαγωγεία και 39 σε δημοτικά σχολεία. Δυστυχώς, η Πολιτεία, απέτυχε στη στήριξη αυτών των προγραμμάτων και των περιβαλλοντικών δραστηριοτήτων στα σχολεία, μειώνοντας τη χρηματοδότησή τους, περιορίζοντας τους εκπαιδευτικούς που υπηρετούν σε Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα ιστορικά Κέντρα όπως αυτό του Βάμου στα Χανιά, το οποίο παρέμεινε κλειστό μέχρι το Δεκέμβριο και στη συνέχεια με την τοποθέτηση ενός (1) μόνο εκπαιδευτικού σε αυτό, δεν μπόρεσε να δεχτεί για πρώτη φορά στην Ιστορία της λειτουργίας του, επισκέψεις μαθητών!
Γι’ άλλη μια χρονιά η χρηματοδότηση των προγραμμάτων Π.Ε. των σχολείων ήταν μηδαμινή, μόλις 12 ευρώ για κάθε πρόγραμμα. Θα μπορούσε και θα έπρεπε να υπάρξει άξια λόγου χρηματοδότηση που να στηρίξει πραγματικά τις δραστηριότητες Π.Ε. των σχολείων, εάν υλοποιούνταν πρόγραμμα παρόμοιο με εκείνο που συντόνισε πριν μερικά χρόνια το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, όταν, με ευρωπαϊκά κονδύλια, χρηματοδοτούνταν προγράμματα Π.Ε σχολείων με ποσά της τάξης των 2.500 ευρώ για κάθε πρόγραμμα (εννοείται βέβαια βάσει σχεδίου, προϋπολογισμού και με κατάθεση των σχετικών τιμολογίων και απολογισμού οικονομικού και παιδαγωγικού). Τότε καλύπτονταν με τα κονδύλια αυτά η αγορά εξοπλισμού για το σχολείο, τα λεωφορεία για τις εκπαιδευτικές επισκέψεις, εκδόσεις μαθητικών περιοδικών, εφημερίδων και μικρών βιβλίων, χαρτικά κι ό,τι υλικά χρειαζόταν τα σχολεία που υλοποιούσαν τέτοια προγράμματα. Δυστυχώς, έκτοτε, τέτοια κονδύλια της Ε.Ε. παραμένουν ανεκμετάλλευτα –τουλάχιστον για τη χώρα μας.
Σημαντικό ρόλο (αρνητικό για την Π.Ε.) έπαιξε επίσης η μη λειτουργία του ΚΠΕ Βάμου, του μοναδικού ΚΠΕ του Νομού Χανίων, μέχρι το Δεκέμβριο, καθώς δεν τοποθετήθηκε προσωπικό, ενώ και μετά το Δεκέμβριο υπολειτούργησε, μιας και τοποθετήθηκε μόλις ένας (1) εκπαιδευτικός. Καταφέραμε μεν να έχει επιμορφωτική δράση για τους εκπαιδευτικούς με τη δική μας συνεργασία, όμως δε στάθηκε δυνατό να δεχτεί σχολεία. Πολλά σχολεία έτσι δεν μπόρεσαν να επισκεφτούν ΚΠΕ, καθώς οι αποστάσεις για το αμέσως κοντινότερο ΚΠΕ (Ανωγείων) είναι απαγορευτικές: Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι περιοχές Σελίνου και Σφακίων απέχουν 1,5 ώρα από τα Χανιά, οπότε, αν προστεθεί 1 τουλάχιστον επιπλέον ώρα για τα Ανώγεια, το δρομολόγιο καθίσταται απαγορευτικό. Έτσι, αποθαρρύνθηκαν πάρα πολλά σχολεία από το να προχωρήσουν στην ανάληψη και υλοποίηση προγραμμάτων Π.Ε. και είχαμε μείωση φέτος των προγραμμάτων Π.Ε, ενώ από το 2006 κι έπειτα είχαμε άνοδο κάθε χρόνο. Η επίσκεψη σε ΚΠΕ κι η συμμετοχή σε πρόγραμμα ή δίκτυό του βοηθάει σημαντικά τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές, είναι από τις κορυφαίες στιγμές στη διάρκεια ενός πολύμηνου προγράμματος Π.Ε. ενός σχολείου και αποτελεί εξαιρετικά σπουδαία μαθησιακή εμπειρία, κυριολεκτικά μια ανάμνηση ζωής για τα παιδιά. Ενδεικτικά μόνο αναφέρουμε ότι το ΚΠΕ Βάμου παρείχε –όταν είχε προσωπικό για να λειτουργεί- επτά διαφορετικά προγράμματα Π.Ε. για τα σχολεία που το επισκέπτονταν, συντόνιζε τουλάχιστον 2 δίκτυα Π.Ε. και συμμετείχε σε πάρα πολλά άλλα παρέχοντας παιδαγωγικό υλικό και στήριξη στους εκπαιδευτικούς.
Η υπολειτουργία του ΚΠΕ Βάμου, εκτός των προηγουμένων είχε και συνέπεια την επιστροφή χρημάτων στην Ε.Ε. λόγω της αδυναμίας απορρόφησής τους, σε μια εποχή που η πατρίδα μας δοκιμάζεται με την οικονομική κρίση και δανείζεται χρήματα με εξωφρενικά επιτόκια. Η στελέχωση των ΚΠΕ δε συμβάλλει μόνο στην υποστήριξη της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και στην αλλαγή της συνείδησης των πολιτών (ιδιαίτερα μάλιστα με τις δράσεις Επιμόρφωσης Ενηλίκων που αναλαμβάνουν τελευταία), αλλά στηρίζει και οικονομικά τη χώρα, καθώς δίνει τη δυνατότητα χρηματοδότησης φιλοπεριβαλλοντικών κι εκπαιδευτικών δράσεων με ευρωπαϊκά κονδύλια. Αλλά και με την ευρύτερη έννοια, η εκπαίδευση κι η αλλαγή της συνείδησης των πολιτών για το περιβάλλον εξοικονομούν τεράστια ποσά που θα πρέπει να δίνουμε για να καθαρίζουμε τη φύση από τα σκουπίδια (περισσότεροι ευαισθητοποιημένοι πολίτες = λιγότερα σκουπίδια), προλαβαίνει την καταστροφή που μετά πρέπει να χρυσοπληρώνουμε για να αποκαταστήσουμε τη ζημιά – αν αποκαθίσταται πλέον. Μόνο το κόστος στην υγεία, τα νοσοκομεία κλπ αν σκεφτεί κανείς από την καταστροφή του περιβάλλοντος, αξίζει τον κόπο να επενδύσει στην πρόληψη, στην προστασία του περιβάλλοντος, στην περιβαλλοντική εκπαίδευσης. Γι’ αυτό πρέπει το ΚΠΕ Βάμου να λειτουργήσει με πλήρες προσωπικό κι από την αρχή της σχολικής χρονιάς.
Επιχειρούν κάποιοι να χρησιμοποιήσουν ως άλλοθι την οικονομική κρίση για να εγκαταλειφθεί η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Δεν μπορεί όμως κανείς να αποφύγει το ερώτημα: Αφού υπάρχει η δυνατότητα χρηματοδότησης από την Ε.Ε. της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, γιατί όχι μόνο δε γίνεται, αλλά φτάνουν στο σημείο να επιστρέφουν κιόλας χρήματα στην Ε.Ε., τη στιγμή που η χώρα μας είναι χρεωμένη ως το λαιμό και δανείζεται χρήματα; Δεν προτιμάμε αυτά που μας δίνουν ως επιδότηση και προτιμάμε να δανειζόμαστε; Είναι θέμα ανικανότητας, αδιαφορίας ή μήπως πολιτικής σκοπιμότητας; Μήπως δηλαδή εκτιμούν οι κυρίαρχοι κύκλοι ότι «φτάνει πια με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και την περιβαλλοντική ευαισθησία».Πώς θα χτίσουν στις παραλίες για μια χούφτα ευρώ (πρόσκαιρο κέρδος για λίγους, μόνιμη καταστροφή), πώς θα φτιάξουν εργοστάσια καύσης των σκουπιδιών σε τιμή τριπλάσια ή δεκαπλάσια αυτής που ισχύει σε άλλες χώρες (μικρολεπτομέρεια που δεν πρέπει να μάθει ο κόσμος, όπως και οι καρκινογόνες διοξίνες που παράγουν), πώς θα φτιάξουν τουριστικά χωριά με γήπεδα γκολφ, καθένα εκ των οποίων καταναλώνει νερό όσο μια πόλη 11.000 κατοίκων σε μια περίοδο που λέμε το νερό νεράκι, το κλίμα αλλάζει κι η μισή Κρήτη απειλείται με ερημοποίηση;
Κάτι τέτοιες ενοχλητικές αλήθειες δεν πρέπει να ακούγονται, πρέπει να παραμείνουν κρυμμένες στις παρενθέσεις τους, αόρατες στους πολλούς, για να κάνουν τη δουλειά τους αυτήν της τσιμεντοποίησης, του ξεπουλήματος της χώρας και των φυσικών πόρων της για ένα κομμάτι ψωμί, για τα κέρδη των λίγων επιτήδειων, των μεγάλων συμφερόντων. Γι’ αυτό δε χρειάζονται την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, την περιβαλλοντική ευαισθησία εν γένει. Όμως η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση είναι ανάγκη των καιρών, δεν είναι κυρίαρχη ιδεολογία, υπήρξε παιδί της αντιαυταρχικής αγωγής και του περιβαλλοντικού κινήματος, δεν πωλείται και δεν αγοράζεται. Θα συνεχίσει να υπάρχει σε πείσμα των καιρών και των συμφερόντων, όσο κι αν προσπαθούν να την εξαφανίσουν από το σχολικό πρόγραμμα. Γιατί είναι όρος επιβίωσής μας η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η εγκατάλειψη ρυπογόνων μορφών ενέργειας κι η στροφή στις ανανεώσιμες πηγές, η προστασία των φυσικών οικοτόπων, η μείωση κι η ανακύκλωση των σκουπιδιών, η παραγωγή καθαρών βιολογικών τοπικών προϊόντων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου