Πριν μερικά χρόνια, μια μικρή εταιρεία πρωτοπορούσε φτιάχνοντας ταινίες κινουμένων σχεδίων με τη χρήση υπολογιστών. Η Pixar μας έδωσε τότε εξαιρετικές ταινίες όπως το «Ψάχνοντας το Νέμο» και πρόσφατα το «WALL-E». Τώρα πια βλέπουμε εξαιρετικές τέτοιες ταινίες τόσο στην τεχνική όσο και στα μηνύματα και από άλλους παραγωγούς όπως το "Πώς να εκπαιδεύσετε το δράκο σας", των Κρις Σάντερς και Ντιν ντε Μπλουά.. Πρόκειται για παραγωγή της Dreamworks, έπειτα από τη σειρά του «Σρεκ» και το «Kung Fu Panda».
Κεντρικός ήρωας είναι ένας νεαρός Βίκινγκ, ο Ψάρης, που είναι ακριβώς το αντίθετο απ' ό, τι είναι οι συγχωριανοί του. Εκείνοι είναι ψηλοί, δυνατοί, γενναίοι, έτοιμοι για μάχη. Εκείνος, αντίθετα, είναι μικροκαμωμένος, θαρραλέος αλλά αδύναμος και πάντα φαίνεται ότι τα πράγματα του πάνε στραβά.
Στο χωριό των Βίκινγκς υπάρχει ένας διαρκής πόλεμος κατά των δράκων που επιτίθενται στο χωριό και ρημάζουν τα ζώα, κλέβοντάς τα ως θηράματα. Όλοι οι κάτοικοι εκπαιδεύονται σ' αυτόν τον πόλεμο από μικροί και τα καταφέρνουν περίφημα. Εκτός από τον Ψάρη, που κάθε του αδέξια κίνηση φαίνεται να προκαλεί αμέτρητες ζημιές, κάτι που δεν σταματά την επιθυμία του να ενταχθεί στην κοινότητα και να διακριθεί.
Σε κάποια από τις νυχτερινές επιθέσεις των δράκων, ο Ψάρης θα πετάξει τα δίχτυα του και, παρά την απουσία αποδείξεων, θα επιμείνει ότι χτύπησε έναν δράκο. Τελικά θα τον ανακαλύψει. Είναι ένα άλλο είδος δράκου, τόσο σπάνιο που στο χωριό περιγράφεται ως θρύλος. Το νεαρό αγόρι, όμως, δε θα αντέξει να σκοτώσει το δράκο όπως θα έκανε οποιοσδήποτε άλλος κάτοικος του χωριού του. Από κει ξεκινάει μια φιλία του παιδιού και του δράκου που θα οδηγήσει μετά από περιπέτειες στη συμφιλίωση των κατοίκων του χωριού με τους δράκους και στην αρμονική συνύπαρξή τους.
Ιδέες και μηνύματα από την ταινία
Η ιστορία τού «Πώς να εκπαιδεύσετε τον δράκο σας» αναφέρεται στην ανάγκη για ένταξη (ο πρωταγωνιστής προσπαθεί με διάφορους τρόπους να ενταχθεί, να γίνει αποδεκτός στην κοινότητα όπου ζει).
Όμως η ένταξή του στην κοινότητα δε γίνεται με το να γίνει όμοιος με τους άλλους. Αντίθετα η κοινότητά του αποδέχεται και εκτιμά τη διαφορετικότητά του (όχι βέβαια χωρίς κόπο), την εφευρετικότητα που τον διακρίνει, τη διαφορετική λύση που προτείνει για την αντιμετώπιση του προβλήματος που έχουν με τους δράκους. Μελετώντας τους δράκους βρίσκει τρόπους να τους αντιμετωπίζει χωρίς τη χρήση βίας. Και παρόλο που η χρήση της βίας είναι κάτι που αποτελεί παράδοση στην κοινότητά του, αποκτά το θαυμασμό της κοινότητας, καθώς καταφέρνει να δώσει λύσεις χωρίς τη βία.
Η αποδοχή του διαφορετικού μέσα στην κοινότητα οδηγεί στο τέλος και στην αποδοχή του διαφορετικού έξω από αυτήν, την αποδοχή των δράκων που απομυθοποιούνται μέσα από τη μελέτη του παιδιού. Η καλοσύνη και η συμπόνια γίνονται δύναμη σε μια εξαιρετικά βίαιη κοινωνία κι εποχή και δίνουν μια ειρηνική λύση στο τέλος, αυτή της αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπων και δράκων.
Η ταινία εντάσσει ομαλά στην κοινότητα και την αναπηρία, αντιμετωπίζοντάς την ως κάτι που μπορεί να συμβεί στη ζωή, αλλά δεν τη σταματάει με κανέναν τρόπο. Προβάλλει τη δυνατότητα αρμονικής συνύπαρξης του ανθρώπου με τη φύση, την ειρηνική επίλυση των διαφορών, τη χρήση της τεχνολογίας για την επίλυση των προβλημάτων, για την ομαλή ένταξη π.χ. αναπήρων στην κοινότητα.
Η ταινία αυτή θα μπορούσε κάλλιστα να αξιοποιηθεί και στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, μιας κι αποτελεί αφορμή συζήτησης για πολύ ενδιαφέροντα θέματα όπως:
-Μήπως υπάρχουν κάποια ζώα που τα θεωρούμε βλαβερά, ενώ θα μπορούσαμε, εάν μελετούσαμε τις συνήθειές τους, να βρούμε τρόπο συνύπαρξης κι ισορροπίας μαζί τους;
-Πώς ο άνθρωπος θα μπορούσε να συνυπάρχει αρμονικά με τη φύση αντί να βρίσκεται σε πόλεμο μαζί της; (Μπορούμε να αναζητήσουμε παραδείγματα πολέμου ανθρώπου – φύσης, καταστροφών, και παραδείγματα αρμονικής συνύπαρξης).
-Πώς μπορούμε να βρίσκουμε λύσεις στα προβλήματά μας χωρίς τη βία, αλλά κατανοώντας τον άλλο, μελετώντας το πρόβλημα, αξιοποιώντας νέες τεχνολογίες;
-Πώς μπορούμε να εντάξουμε τα άτομα με αναπηρία στην κοινωνική ζωή και στη ζωή του σχολείου;
-Η ένταξή μας σε μια ομάδα, η αποδοχή μας δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνουμε όμοιοι με τα μέλη της ομάδας. Αντίθετα, είναι οι δικές μας ιδιαίτερες ικανότητες κι ευαισθησίες που μπορούν να μας κάνουν αποδεκτούς. Κι αυτό είναι ένα ισχυρό μήνυμα για τα παιδιά κι όχι μόνο, που κινδυνεύουν να πέσουν σε σειρήνες συμμοριών που προβάλλουν τη βία και τη σωματική δύναμη ως ενοποιητικά τους στοιχεία ή και ως ιδεολογία. Εκτός όμως από τη βία και τη σωματική δύναμη, υπάρχει και η δύναμη της ψυχής, η δύναμη των συναισθημάτων, η δύναμη του μυαλού που μπορεί να δίνει λύσεις στα προβλήματα πολύ πιο αποτελεσματικές. Κι αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό μήνυμα της ταινίας για τα παιδιά και όχι μόνο!
Φώτης Ποντικάκης
Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Αγωγής της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων
Κεντρικός ήρωας είναι ένας νεαρός Βίκινγκ, ο Ψάρης, που είναι ακριβώς το αντίθετο απ' ό, τι είναι οι συγχωριανοί του. Εκείνοι είναι ψηλοί, δυνατοί, γενναίοι, έτοιμοι για μάχη. Εκείνος, αντίθετα, είναι μικροκαμωμένος, θαρραλέος αλλά αδύναμος και πάντα φαίνεται ότι τα πράγματα του πάνε στραβά.
Στο χωριό των Βίκινγκς υπάρχει ένας διαρκής πόλεμος κατά των δράκων που επιτίθενται στο χωριό και ρημάζουν τα ζώα, κλέβοντάς τα ως θηράματα. Όλοι οι κάτοικοι εκπαιδεύονται σ' αυτόν τον πόλεμο από μικροί και τα καταφέρνουν περίφημα. Εκτός από τον Ψάρη, που κάθε του αδέξια κίνηση φαίνεται να προκαλεί αμέτρητες ζημιές, κάτι που δεν σταματά την επιθυμία του να ενταχθεί στην κοινότητα και να διακριθεί.
Σε κάποια από τις νυχτερινές επιθέσεις των δράκων, ο Ψάρης θα πετάξει τα δίχτυα του και, παρά την απουσία αποδείξεων, θα επιμείνει ότι χτύπησε έναν δράκο. Τελικά θα τον ανακαλύψει. Είναι ένα άλλο είδος δράκου, τόσο σπάνιο που στο χωριό περιγράφεται ως θρύλος. Το νεαρό αγόρι, όμως, δε θα αντέξει να σκοτώσει το δράκο όπως θα έκανε οποιοσδήποτε άλλος κάτοικος του χωριού του. Από κει ξεκινάει μια φιλία του παιδιού και του δράκου που θα οδηγήσει μετά από περιπέτειες στη συμφιλίωση των κατοίκων του χωριού με τους δράκους και στην αρμονική συνύπαρξή τους.
Ιδέες και μηνύματα από την ταινία
Η ιστορία τού «Πώς να εκπαιδεύσετε τον δράκο σας» αναφέρεται στην ανάγκη για ένταξη (ο πρωταγωνιστής προσπαθεί με διάφορους τρόπους να ενταχθεί, να γίνει αποδεκτός στην κοινότητα όπου ζει).
Όμως η ένταξή του στην κοινότητα δε γίνεται με το να γίνει όμοιος με τους άλλους. Αντίθετα η κοινότητά του αποδέχεται και εκτιμά τη διαφορετικότητά του (όχι βέβαια χωρίς κόπο), την εφευρετικότητα που τον διακρίνει, τη διαφορετική λύση που προτείνει για την αντιμετώπιση του προβλήματος που έχουν με τους δράκους. Μελετώντας τους δράκους βρίσκει τρόπους να τους αντιμετωπίζει χωρίς τη χρήση βίας. Και παρόλο που η χρήση της βίας είναι κάτι που αποτελεί παράδοση στην κοινότητά του, αποκτά το θαυμασμό της κοινότητας, καθώς καταφέρνει να δώσει λύσεις χωρίς τη βία.
Η αποδοχή του διαφορετικού μέσα στην κοινότητα οδηγεί στο τέλος και στην αποδοχή του διαφορετικού έξω από αυτήν, την αποδοχή των δράκων που απομυθοποιούνται μέσα από τη μελέτη του παιδιού. Η καλοσύνη και η συμπόνια γίνονται δύναμη σε μια εξαιρετικά βίαιη κοινωνία κι εποχή και δίνουν μια ειρηνική λύση στο τέλος, αυτή της αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπων και δράκων.
Η ταινία εντάσσει ομαλά στην κοινότητα και την αναπηρία, αντιμετωπίζοντάς την ως κάτι που μπορεί να συμβεί στη ζωή, αλλά δεν τη σταματάει με κανέναν τρόπο. Προβάλλει τη δυνατότητα αρμονικής συνύπαρξης του ανθρώπου με τη φύση, την ειρηνική επίλυση των διαφορών, τη χρήση της τεχνολογίας για την επίλυση των προβλημάτων, για την ομαλή ένταξη π.χ. αναπήρων στην κοινότητα.
Η ταινία αυτή θα μπορούσε κάλλιστα να αξιοποιηθεί και στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, μιας κι αποτελεί αφορμή συζήτησης για πολύ ενδιαφέροντα θέματα όπως:
-Μήπως υπάρχουν κάποια ζώα που τα θεωρούμε βλαβερά, ενώ θα μπορούσαμε, εάν μελετούσαμε τις συνήθειές τους, να βρούμε τρόπο συνύπαρξης κι ισορροπίας μαζί τους;
-Πώς ο άνθρωπος θα μπορούσε να συνυπάρχει αρμονικά με τη φύση αντί να βρίσκεται σε πόλεμο μαζί της; (Μπορούμε να αναζητήσουμε παραδείγματα πολέμου ανθρώπου – φύσης, καταστροφών, και παραδείγματα αρμονικής συνύπαρξης).
-Πώς μπορούμε να βρίσκουμε λύσεις στα προβλήματά μας χωρίς τη βία, αλλά κατανοώντας τον άλλο, μελετώντας το πρόβλημα, αξιοποιώντας νέες τεχνολογίες;
-Πώς μπορούμε να εντάξουμε τα άτομα με αναπηρία στην κοινωνική ζωή και στη ζωή του σχολείου;
-Η ένταξή μας σε μια ομάδα, η αποδοχή μας δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνουμε όμοιοι με τα μέλη της ομάδας. Αντίθετα, είναι οι δικές μας ιδιαίτερες ικανότητες κι ευαισθησίες που μπορούν να μας κάνουν αποδεκτούς. Κι αυτό είναι ένα ισχυρό μήνυμα για τα παιδιά κι όχι μόνο, που κινδυνεύουν να πέσουν σε σειρήνες συμμοριών που προβάλλουν τη βία και τη σωματική δύναμη ως ενοποιητικά τους στοιχεία ή και ως ιδεολογία. Εκτός όμως από τη βία και τη σωματική δύναμη, υπάρχει και η δύναμη της ψυχής, η δύναμη των συναισθημάτων, η δύναμη του μυαλού που μπορεί να δίνει λύσεις στα προβλήματα πολύ πιο αποτελεσματικές. Κι αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό μήνυμα της ταινίας για τα παιδιά και όχι μόνο!
Φώτης Ποντικάκης
Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Αγωγής της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου